Veliler çocuklarını niçin özel okula gönderir? Özel okullar hangi gerekçelerle kurulur? Özel okullar veli ve öğrencilerin beklentisini hangi düzeyde karşılar? Ocak ayı içerisinde bir il merkezine eğitim amaçlı gittiğimde, il milli eğitim müdür yardımcısı il genelinde 87 özel okul açıldığını ve bir o kadar da özel okulun kapandığını ifade etti. Ankara’da ikamet ettiğim semtteki ana cadde üzerinde pek çok okul öncesi eğitim kurumu tek tek kapandı ya da ara sokaklara taşındı. Özel okul sektöründeki kriz, özel okul sektöründeki hormonlu büyümeden mi kaynaklanmaktadır? Veliler, özellikle ekonomik durumu iyi olan veliler, çocuklarının eğitim sürecini sınıf mevcutlarının az, okulun fiziki imkânlarının yeterli, öğretmenlerinin daha itinayla seçilmiş olduğunu düşünerek, çocuklarını özel okula gönderiyor. Özel okulda, çocuğuyla daha fazla ilgilenileceğini, çocuğunun eğitimsel sorunlarının daha etkili çözüleceğini, çocuğunun gelişimine daha fazla katkı sağlanacağı beklentisi içerisinde oluyor. Bu beklentilerin karşılanma düzeyi, bir sonraki yıl için kayıt yenileme ya da okuldan ayrılıp başka okula gitme şeklinde ortaya çıkıyor. Türkiye’de özel okullar birbirine benziyor ve birbirini taklit ediyor. Özel bir okul öncesi eğitim kurumu açmak isteyen bir müteşebbis bana şöyle demişti. Hocam: “Bir İngilizce, bir dans, bir de müzik öğretmeni bulup iki keman, bir piyana alırsam kontenjanımı doldururum. Veliler çocukları İngilizce öğrenecek dedim mi bitiyorlar. Bir de Afrikalı İngilizce öğretmeni çalıştırırsan, zaten Türkçe bilmediği için, çocuklar da İngilizce öğrenir, diye düşünüyorlar. İkna ettim mi, kontenjan dolar, hocam” demişti. Özel okulların hepsi için demiyorum ama çoğunluğu “emtilaşma” içerisinde. Birbirini taklit edip, kendilerine eğitim sektöründe yaşam alanı yaratmaya çalışıyorlar. “Farklı değer önerisi.” yaratma kaygısı içerisinde olan özel okul sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor. Özgün modeli, projesi, iddiası olan okul kurmak ve yaşatmak önemli. Farklı değer önerisinden kastım, okula özgü farklı bir öğretim modeli, ders araç-gereci, öğretmen-yönetici istihdam etme biçimi, öğrenciyi seçme ve yetiştirmede o okula özgü ve o okula özgün bir orijinalliğin olup, somut çıktılarını ortaya koymasıdır. Birbirinden farklı zamanlarda kurulmuş beş özel okulla ilgili bir çapraz tablo yapsanız, benzer ve farklı yönlerini tanımlasanız, kaç farklı ve özgün yön bulabilirsiniz? Özel okulların büyük bir kısmında emek sömürüsü yaşandığı ifade ediliyor. Çok düşük ücretle öğretmenler istihdam edildiği gibi, bankaya hesaplarına ödenen maaşın bir kısmı elden geri alındığı, sık sık çıkış verildiği, öğrenci ya da velilerden gelen şikâyetlerin dikkate alınıp soruşturulmadan, araştırılmadan iş akdinin sona erdirildiği görülmektedir. Türkiye’de özel okulculuğun kimliği ve kültürü oluşmamıştır. Bu sebeple ticari bir kaygının ve kâr merkezli bir yaklaşımın etkisi bariz biçimde hissedilmektedir. Müteşebbislerin çoğunluğu eğitimci olmadığı için, özel okulculuğa bir eğitim-öğretim faaliyeti gözüyle değil, yatırım, kâr ve rant gözüyle bakmaktadır. Bu durum, bazı başarılı öğrencileri okula burslu olarak kaydedip, vasat öğrencinin parasıyla akademik başarısı yüksek olan çocuk finanse edilmektedir. Başarılı öğrencinin kazandığı üniversite boy boy afişlerle kamuoyuna tanıtılmakta ve yeni müşteri peşinde koşulmaktadır. Bu durum, yıldız oyunculara kısmî yatırım, büyük başarı, vasat öğrencilere de özel üniversite yolunu açmaktadır. Sonuçta, vasat öğrenciye üst düzey başarı sağlanmadığı gibi çoğu zaman hayalleri, umutları çalınmaktadır. Özel okullarla ilgili yasal düzenlemelerin ve denetimlerin yetersiz olması, çalışanların mağduriyetini önlemede devletin acizliğini ortaya koymaktadır. Maaşını alamayan öğretmenlerin derse girmediği, okul bahçesinde protesto yaptığı, öğretmenin kamera önünde okul yönetimi ile yaşadığı sorunu açıkça anlattığı bir ortam oluşmaktadır. Öğrencinin eğitim hakkı, maaş, protesto, boş geçen dersler ve mağduriyet bağlamında ele alındığında tirajı komik pek çok etik olmayan durum ortaya çıkmaktadır. Özel okulların kuruluş aşamasında lokasyon seçiminde yapılan hatalar, okullara yatırım yapan müteşebbislere ve o okula bel bağlayan eğitimcilere, öğrencilere ve velilere olumsuz deneyimleri yaşatmaktadır. Emeklilerin yoğun yaşadığı bölgeye okul öncesi eğitim kurumu açmak, genç evlilerin, bekârların ve sosyoekonomik ve sosyokültürel düzeyi yüksek olanların yaşadığı bölgeye özel meslek lisesi açmak doğru bir yatırım değildir. Bazı özel okulların lokasyon sorunu vardır ve bu durum onların faaliyetlerini engeller niteliktedir. Bazı özel okullar danışman uygulaması yapmakta, web sayfasına danışmanın adını, unvanını ve fotoğrafını koymakta, beylik sözlerle etki alanını açıklamakta, fakat danışmana bir şey danışmamaktadır. Bazı özel okullar “Bilim Kurulu” adı altında bir kurul oluşturmakta bazı okullar bilim kurulundan etkili bir şekilde yararlanırken bazıları sadece göstermelik bir şekilde… mış gibi davranıp göz boyamaktadır. Bu aşamada danışmanların yeni bir model, yeni bir proje ve bazı yenilikler yapması, okulun sorunlarının çözümüne akademik destek olması gerekir. Akademik danışmandan ve Bilim Kurulu’ndan azami ölçüde yararlanan okullar değer üretirken, diğerleri sadece patinaj yapmaktadır. Özel okulların büyük bir çoğunluğunun farklı illerde şube açması, farklı illerde açılan şubelere program ve materyal desteği sağlaması, tek tipleşmesi açısından önemli olmasına rağmen, kalıplara sıkışmış bir yapıyı da beraberinde getirmektedir. Okulların yerel yapısı, öğrencilerin özellikleri, okulun bulunduğu bölge ve özel durumlar göz ardı edilmekte, merkezi yapının emir ve direktifleri kayıtsız şartsız uygulanmaktadır. Özel okulların kayıt politikaları da birbirinden farklıdır. Aynı ilde, aynı semtte iki okuldan birisi 12500 TL’ye kayıt alırken diğeri 40000 TL’den bahsetmektedir. Özel okul sektörü Türkiye’de büyümekte ve ana sektöre paralel olarak ara sektörler oluşmaktadır. Özel okulların kantinleri, yemek, güvenlik, servis ve temizlik hizmetleri yan sektörleri harekete geçirmekte, sadece bir özel okul açılmamakta pek çok yan sektöre de yaşam alanı sunulmaktadır. Kıbrıs’ta bir özel üniversitenin sosyal tesisleri, marketi, yatakhanesi gibi ek binaları ile öğrenciden alınan okul ücretinden daha fazla gelir elde ettiği bilinmektedir. Türkiye’de en başarılı okul ile en başarısız okul arasındaki makasın açık olduğu süreç devam ederse, muhtemelen özel okullarda sayısal olarak artmaya nitelik olarak yerinde saymaya devam eder. Türkiye’nin genç nüfus ve göçmen nüfus oranı hızla artarken, özel okulları sınırlamak ya da kota koymak imkânsızdır. Özel okullar bir Türkiye gerçeğidir ve bu bağlamda özel okul ve sermaye düşmanlığı yapmak da doğru değildir. Bize düşen görev, kamu okullarındaki eğitimin niteliğini artırmak ve velilerin kamu dışındaki taleplerini asgari düzeye indirmektir. Sonuç olarak özel okulu var eden nedenler ortadan kalkmadıkça, özel okullar sayısal olarak artmaya devam edecektir. Türk toplumu diploma ve iyi bir üniversite saplantısından kurtulmadığı sürece, toplumun beklentilerini karşılamak isteyen yapılanmalar hep olacaktır. Özel okullar ile ilgili yasal düzenlemeler yapılmalı, denetimler artırılmalı, personel istihdam politikaları yeniden gözden geçirilmelidir. Özel okulların emtilaşmadan, farklı değer önerisi yaratması gerekir. Yıldız öğrencilere yatırım yapmaktan vazgeçip, orta düzey başarıya sahip öğrencileri üst düzey başarıya taşıması, özel ilgi göstermesi, her öğrencinin ilgi, istidat ve kabiliyetine göre eğitilmesi için uygun ortam yaratması önemlidir. Özel okul yatırımcıları, ortakları, müteşebbisleri, eğitime öncelikle bir yatırım olarak değil, bir çocuğun hayatı hakkında karar verdikleri süreç olarak bakmalı, hiçbir zaman çocuğun eğitim ve öğrenme hakkından taviz vermeyecekleri yapı oluşturmalıdırlar. Özel okullar marka ve imaj yönetimine gitmeli, uluslararası düzeyde eğitim hizmeti verecek eğitim kurumları açmalı ve markalaşmalıdır. Prof. Dr. Necati Cemaloğlu
www.bursaegitim.net, gizliliğinizi korumak ve kullanılmakta bulunan teknolojik altyapıdan en üst seviyede yararlanmanızı sağlayabilmek amacıyla; kişisel bilgi ve veri güvenliğiniz için çeşitli gizlilik ilkeleri benimsemiştir. Bu gizlilik ilkeleri dahilinde www.bursaegitim.net, internet sitesi ve tüm alt internet sitelerinde veri toplanması ve/veya kullanımı konusunda uygulanmak üzere belirlenmiş ve beyan edilmektedir.
www.bursaegitim.net, internet sitesini ziyaret etmekle ve/veya kullanmakla ve/veya üye olmakla belirtilen bu ilkelerin tümü Kullanıcı tarafından kabul edilmiş sayılır. www.bursaegitim.net, sayfasında belirtilen iletişim adreslerinden birisi ile kendisine yapılacak geri bildirimler doğrultusunda, “Gizlilik Bildirimi” bölümünde düzeltme ve güncelleme gibi işlemleri, önceden bildirmeksizin her zaman yapabilir. www.bursaegitim.net, “Gizlilik Bildirimi” bölümünü belli aralıklarla güncelleyebilir ve kullanıcı belli aralıklarla bu bölümü ziyaret ederek yeni gelişmelerden haberdar olabilir.
www.bursaegitim.net, ziyaretçileri ya da kullanıcıları tarafından www.bursaegitim.net, adlı web sitesi üzerinden kendisine elektronik ortamdan iletilen her türden kişisel bilgileri ve verileri, üçüncü kişilere hiç bir şekilde açıklamayacaktır.www.bursaegitim.net, sunmuş olduğu hizmetlerin ve servislerin daha efektif kullanılabilmesi amacıyla 3. kurum ve kuruluşlarla çeşitli şekillerde işbirliği yapabilir. Bu işbirliği; reklam, sponsorluk, izinli pazarlama, veri paylaşımı ve yasal diğer ticari yöntemlerle olabilir. www.bursaegitim.net, iletişim faaliyetlerinde, kanunların öngördüğü şekilde izinli iletişim / pazarlama yapacağını, kullanıcının isteği dışında iletişim yapmamayı, kullanıcının sistemden ücretsiz ve kolayca çıkabilmesini sağlayacak araçlar sunmayı beyan ve taahhüt eder. www.bursaegitim.net, kendisine iletilen kişisel verileri ve bilgileri, bilgilerin toplanması ile ilgili açıklanan yukarıdaki amaçlar dışında üçüncü kişilerle kesinlikle paylaşmayacak, satışını yapmayacak ve hiçbir şart altında kullanılmasına izin vermeyecektir.
Sitedeki sistemle ilgili sorunların tanımlanabilmesi ve www.bursaegitim.net sitesinde çıkabilecek muhtemel sorunların acil olarak giderilmesi için, www.bursaegitim.net, gerektiğinde kullanıcıların IP adresini kaydedebilir ve bu kayıtları anılan bu amaçlarla kullanabilir. Bu IP adresleri, www.bursaegitim.nettarafından kullanıcılarını ve ziyaretçilerini genel anlamda tanımlamak ve kapsamlı şekilde demografik veri toplayabilmek amacıyla kullanılabilir. www.bursaegitim.net, sitesinin 5651 sayılı yasada belirtilen trafik verisi saklama yükümlülükleri ayrıca saklıdır.
www.bursaegitim.net’e kayıt olarak üye sıfatının kazanılması için veya üye olmaksızın çeşitli servis ve içeriklerden faydalanabilmesi için, ziyaretçilerin kendileriyle ilgili bir takım kişisel bilgilerini (örnek olarak: isim ve soy isim, telefon numarası, posta adresi, e-posta adresi vb.) formlar aracılığıyla www.bursaegitim.net’e vermeleri gerekmektedir. www.bursaegitim.net’in kayıt sırasında talep edebileceği bu bilgiler sistemde kayıtlı olarak tutulabilir. İletilen bu kişisel bilgiler, gerektiğinde kullanıcılarla iletişime geçmek amacıyla da kullanılabilir. www.bursaegitim.net, tarafından talep edilebilecek bilgiler veya kullanıcı tarafından aktarılan bilgiler veya Site üzerinden yapılan işlemlerde ortaya koyulan ilgili bilgiler www.bursaegitim.net ve işbirliği içinde olduğu diğer kişi ve kurumlar tarafından kullanıcının kimliği hiç bir şekilde açığa çıkarılmaksızın sadece çeşitli istatistiki değerlendirmeler, belirli aralıklar ile gönderilecek olan e-postalar aracılığı ile izinli iletişim ve pazarlama, veri tabanı oluşturma çabaları ve pazar araştırmaları yapma gibi durumlar dahilinde kullanılabilir. E-bildiri gönderimlerini durdurmak isterseniz, dilediğiniz zaman gönderdiğimiz bültenlerin alt kısmında bulunan “Bildiri listemizden çıkmak için tıklayınız” linkine tıklayarak e-bildiri üyeliğinden tek tıkla, kolayca çıkabilirsiniz.
www.bursaegitim.net, site içerisinde başkaca sitelere link(bağlantı) sağlayabilir. Anlaşmalı olduğu 3. Partilerin reklamlarını ve/veya çeşitli hizmetlere ilişkin başvuru formlarını yayınlayabilir, Kullanıcıları bu formlar ve reklamlar aracılığıyla reklamveren veya anlaşmalı 3. partilerin sitesine yönlendirebilir. www.bursaegitim.net, bu bağlantı yoluyla erişilen diğer sitelerin gizlilik uygulama ve politikalarına ya da barındırdıkları içeriklere yönelik olmak üzere hiçbir sorumluluk taşımamaktadır.
Kullanıcıya ait kişisel bilgiler, tc.kimlik, ad ve soy ad, adres, telefon numarası, elektronik posta adresi ve kullanıcıyı tanımlamaya yönelik diğer her türlü bilgi olarak anlaşılır. www.bursaegitim.net, işbu gizlilik bildiriminde aksi belirtilmedikçe kişisel bilgilerden herhangi birini www.bursaegitim.net,’in işbirliği içinde olmadığı şirketlere ve üçüncü kişilere hiçbir şekilde açıklamayacaktır. www.bursaegitim.net, aşağıda sayılan hallerde ise işbu gizlilik bildirimi hükümleri dışına çıkarak kullanıcılara ait bilgileri üçüncü kişilere açıklayabilecektir. Bu durumlar;
7.1. Kanun, KHK, Yönetmelik vb. yetkili hukuki makamlar tarafından çıkarılan ve yürürlükte bulunan hukuk kurallarının getirdiği zorunluluklara uyulmasının gerektiği haller,
7.2. Milli Eğitim Bakanlığı’nın genel düzenleyici işlemleriyle, Bakanlıkla paylaşılması zorunlu hale getirilen bilgilerin istendiği haller,
7.3. www.bursaegitim.net,’in kullanıcılarıyla arasındaki sözleşmelerin gereklerinin yerine getirilmesi ve bunların uygulamaya konulmalarıyla ilgili hallerde,
7.4. Yetkili idari ve/veya adli makamlar tarafından usuli yöntemine uygun olarak yürütülen bir araştırma veya soruşturma doğrultusunda kullanıcılarla ilgili bilgi talep edilmesi hallerinde,
7.5. Kullanıcıların haklarını veya güvenliklerini koruma amacıyla bilgi verilmesinin gerekli olduğu hallerde.
www.bursaegitim.net, kendisine verilen gizli bilgileri kesinlikle özel ve gizli tutmayı, bunu bir sır olarak saklamayı yükümlülük olarak kabul ettiğini ve gizliliğin sağlanıp sürdürülmesi, gizli bilginin tamamının veya herhangi bir parçasının kamu alanına girmesini veya yetkisiz kullanımını veya üçüncü bir kişiye açıklanmasını önleme gereği olan gerekli tüm tedbirleri almayı ve üzerine düşen tüm özeni tam olarak göstermeyi işbu bildirimle taahhüt etmektedir.
www.bursaegitim.net, kullanıcılar ve kullanıcıların www.bursaegitim.net, sitesi kullanımı hakkındaki bilgileri, teknik bir iletişim dosyası olan çerezler (Cookie) kullanarak elde edebilir. Bahsi geçen teknik iletişim dosyaları, ana bellekte saklanmak üzere bir internet sitesinin, kullanıcının tarayıcısına (browser) gönderdiği minik metin dosyalarından ibarettir. Teknik iletişim dosyası bir internet sitesi hakkında kullanıcının bilgisayarındaki ilgili durum ve basit tercih ayarlarını saklayarak internet kullanımını bu anlamda kolaylaştırır. Bu bahsedilen teknik iletişim dosyası, internet sitesini zamansal oranlamalı olarak kaç kişinin kullandığını, bir kişinin ilgili internet sitesini hangi amaçla, kaç kez ziyaret ettiği ve ne kadar kaldığı hakkında istatistiki bilgiler elde etmeye ve kullanıcılar için özel olarak tasarlanmış kullanıcı sayfalarından dinamik çeşitlilikle reklam ve içerik üretilmesine yardımcı olmak üzere tasarlanmış ve kullanılmaktadır. Teknik iletişim dosyası, ana bellekten başkaca herhangi bir kişisel bilgi almak için tasarlanmamıştır. Tarayıcıların pek çoğu kurulum aşamasında bu teknik iletişim dosyasını kabul eder biçimde hazırlanmışlardır, ancak kullanıcılar dilerlerse teknik iletişim dosyasının bilgisayarlarına yerleştirilmemesi veya bu türden bir dosyasının gönderildiğinde ikaz verilmesini sağlayacak biçimde tarayıcılarının ayarlarını her zaman değiştirebilirler.
www.bursaegitim.net tarafından Site içerisinde düzenlenebilecek periyodik veya periyodik olmayan anketlere cevap veren kullanıcılardan talep edilebilecek bilgiler de, www.bursaegitim.netve işbirliği içindeki kişi ya da kurumlar tarafından bu kullanıcılara doğrudan pazarlama yapmak, istatistiki analizler yapmak ve özel bir veri tabanı oluşturmak amacıyla da kullanılabilmektedir.
www.bursaegitim.net, işbu gizlilik bildiriminde geçen hükümleri gerekli gördüğü anlarda www.bursaegitim.net sitesinde sayfasında yayınlamak şartıyla değiştirebilir. www.bursaegitim.net’in değişiklik yaptığı gizlilik bildirimi hükümleri, ilgili sayfada yayınlandığı tarihte yürürlüğe girmiş kabul edilirler.